آزمایش پرولاکتین چیست؟ چرا باید این ازمایش را انجام دهم؟ شرایط انجام آن شامل چه مواردی می‌شود؟ آزمایش پرولاکتین، برای اندازه گیری سطح هورمون پرولاکتین است که این هورمون در غده هیپوفیز ساخته می شود. شرایط و اقدامات قبل از آزمایش پرولاکتین بسیار مهم و ضروری اند چرا که نتیجه درست آزمایش بستگی به این اقدامات دارد. این آزمایش معمولا با هدف بررسی اختلالات ناباروری در زنان و مردان تجویز می شوند.
آزمایشگاه کرمان، آزمایشگاهی تخصصی است که با کادری با تجربه آماده انجام انواع خدمات آزمایش خون در منزل با جوابدهی فوری است. آزمایشگاه طبی کرمان، انواع آزمایش های پاتولوژی، ایمونولوژی، سیتولوژی، ارزیابی سلامت جنین، مولکولار، هماتولوژی و بسیاری دیگر از آزمایش های تخصصی به خصوص آزمایش پرولاکتین یا prl را با بهترین شرایط انجام می دهد.
پرولاکتین چیست؟
پرولاکتین هورمونی است که نقش های مختلفی در بدن ایفا می کند، از جمله:
- تحریک تولید شیر در دوران بارداری و شیردهی: پرولاکتین به رشد غدد شیری در سینه ها و شروع تولید شیر پس از زایمان کمک می کند.
- تنظیم چرخه قاعدگی: پرولاکتین در تنظیم تخمک گذاری و حفظ چرخه قاعدگی نقش دارد.
- تأثیر بر میل جنسی: پرولاکتین بر سطح میل جنسی در هر دو زن و مرد تأثیر می گذارد.
نقش پرولاکتین در بدن
در زنان، پرولاکتین به ویژه برای باروری و شیردهی حیاتی است. در طول بارداری، پرولاکتین به همراه سایر هورمون ها، سینه ها را برای تولید شیر پس از زایمان آماده می کند. پس از زایمان، سطح پرولاکتین افزایش می یابد و با شیردهی منظم، در سطح بالایی باقی می ماند. هنگامی که شیردهی متوقف می شود، سطح پرولاکتین به تدریج به حالت عادی باز می گردد.
پرولاکتین همچنین در تنظیم چرخه قاعدگی در زنان نقش دارد. تعادل مناسب پرولاکتین برای تخمک گذاری و داشتن قاعدگی منظم ضروری است. در مردان، پرولاکتین در تولید اسپرم و حفظ عملکرد جنسی نقش دارد.
چرا آزمایش پرولاکتین انجام می شود؟
آزمایش پرولاکتین زمانی تجویز می شود که پزشک مشکوک به عدم تعادل در سطح پرولاکتین در بدن باشد. این عدم تعادل می تواند منجر به وجود علائمی در زنان و مردان شود.
علائم احتمالی عدم تعادل پرولاکتین در زنان:
- قاعدگی های نامنظم یا عدم قاعدگی (آمنوره)
- ترشح شیر از سینه در خارج از دوران بارداری یا شیردهی (گالاکتوره)
- کاهش میل جنسی
- سردرد
- اختلالات بینایی
علائم احتمالی عدم تعادل پرولاکتین در مردان:
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ
- بزرگ شدن سینه ها (ژنکوماستی)
- کاهش تعداد اسپرم
- سردرد
- اختلالات بینایی
سایر دلایل احتمالی برای درخواست آزمایش پرولاکتین:
- بررسی باروری: در صورت مشکل در باردار شدن، پزشک ممکن است آزمایش پرولاکتین را به عنوان بخشی از ارزیابی باروری تجویز کند.
- کنترل تومورهای غده هیپوفیز: پرولاکتینوما نوعی تومور خوش خیم (غیرسرطانی) است که در غده هیپوفیز ایجاد می شود. این تومورها می توانند باعث تولید بیش از حد پرولاکتین شوند. آزمایش پرولاکتین می تواند برای کمک به تشخیص و نظارت بر پرولاکتینوما استفاده شود.
- پیگیری درمان: اگر برای عدم تعادل پرولاکتین تحت درمان هستید، پزشک ممکن است آزمایشات پرولاکتین را به طور منظم برای نظارت بر سطح پرولاکتین و ارزیابی اثربخشی درمان تجویز کند.
شرایط انجام آزمایش پرولاکتین
- از 12 تا 14 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید. این به معنای خودداری از خوردن یا نوشیدن هر چیزی به جز آب است.
- آزمایش خود را در صبح زود انجام دهید. سطوح پرولاکتین در طول روز تمایل به نوسان دارد و معمولاً در صبح ها در پایین ترین سطح خود هستند.
- آزمایش پرولاکتین باید 2 تا 3 ساعت بعد از بیداری انجام شود.
- اگر احساس اضطراب یا استرس می کنید، به پزشک یا تکنسین آزمایش خود اطلاع دهید. اضطراب می تواند سطح پرولاکتین را افزایش دهد، پس در هنگام آزمایش خون باید کاملا آرام باشید.
- استرس عاطفی یا ورزش شدید درست قبل از آزمایش می تواند سطح پرولاکتین را افزایش دهد. ممکن است از شما خواسته شود تا قبل از گرفتن خون تا 30 دقیقه آرام استراحت کنید.
- از فعالیت بدنی شدید در 24 ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید.
- تحریک نوک سینه ها می تواند سطح پرولاکتین را افزایش دهد. 24 ساعت قبل از آزمایش پرولاکتین از تحریک نوک پستان خودداری کنید. خانمی که ترشح غیرطبیعی از نوک پستان دارد نباید قبل از انجام آزمایش کاری انجام دهد که ترشحات بیشتری ایجاد کند.
- به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، اعم از نسخه ای و بدون نسخه، مکمل ها و گیاهان دارویی، اطلاع دهید. برخی از داروها می توانند بر سطح پرولاکتین خون تأثیر بگذارند.
- اگر باردار هستید یا شیردهی می دهید، به پزشک خود اطلاع دهید. این امر ممکن است بر تفسیر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارد.
- از سیگار کشیدن در 3 ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید.
- اگر در حال حاضر تحت درمان با استروژن یا ضد بارداری های هورمونی هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. این داروها می توانند بر سطح پرولاکتین خون تأثیر بگذارند.
- اگر اخیراً تحت معاینه سینه یا ماموگرافی قرار گرفته اید، به پزشک خود اطلاع دهید. این روش ها می تواند سطح پرولاکتین را به طور موقت افزایش دهد.
- از پوشیدن لوسیون، عطر یا دئودورانت زیر بغل خودداری کنید. این محصولات می توانند با نتایج آزمایش تداخل داشته باشند.
تفسیر آزمایش پرولاکتین
سطح طبیعی پرولاکتین در خون از فردی به فرد دیگر و بسته به سن و جنس متفاوت است. به طور کلی، سطح پرولاکتین در زنان در دوران بارداری و شیردهی افزایش می یابد.
سطوح طبیعی پرولاکتین:
- زنان غیر باردار و غیر شیرده: 5 تا 25 نانوگرم در میلی لیتر (ng/mL)
- مردان: 5 تا 15 ng/mL
- زنان باردار: 10 تا 200 ng/mL
- زنان شیرده: 15 تا 350 ng/mL
سطوح بالای پرولاکتین:
سطوح بالای پرولاکتین می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- بارداری
- شیردهی
- داروهای خاص
- استرس
- خواب ناکافی
- فعالیت بدنی شدید
- بیماری های کبدی یا کلیوی
- کم کاری تیروئید
- پرولاکتینوما
سطوح پایین پرولاکتین:
سطوح پایین پرولاکتین می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- بارداری یا شیردهی
- برخی از داروها
- اختلالات غده هیپوفیز
- هیپوتالاموس
- سوء تغذیه
- کاهش وزن شدید
- استرس مزمن
سخن پایانی
کنترل سطح هورمون های بدن به خصوص هورمون هیپوفیز بسیار مهم و ضروری است و باعث پیشگیری و تشخیص بسیاری از بیماری ها به خصوص ناباروری و عود تومور هیپوفیز می شود. برای انجام این آزمایش به بهترین آزمایشگاه مراجعه و حتما اقدامات و شرایط قبل از آزمایش پرولاکتین را فراهم کنید. در برای انجام این آزمایش، می توانید به آزمایشگاه فوق تخصصی اطلس مراجعه کرده و یا از خدمات آزمایش در محل ما استفاده کنید.
